Artykuły
bg

Artykuły

Aktualności Odszkodowania Wypadki komunikacyjne Zdaniem sądu
Powrót

Czy sprawca wypadku płaci odszkodowanie z własnej kieszeni?

adwokat 09-01-2012, ostatnia aktualizacja 01-07-2014 08:33

Sprawca wypadku komunikacyjnego (art. 177 kk) powinien liczyć się z konsekwencjami finansowymi swojego zachowania. Jak wcześniej pisałem, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) nie zawsze chroni przed obowiązkiem zapłaty odszkodowania. Tematem dzisiejszego artykułu jest obowiązek częściowego naprawienia szkody oraz nawiązka, których dotyczy uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. (Sygn. akt III CZP 31/11).

Okoliczności sprawy

Rozpoznawana przez Sąd Najwyższy sprawa dotyczyła kobiety skazanej za przestępstwo spowodowania wypadku komunikacyjnego (art. 177 kk), której wymierzono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem. Oskarżona została ponadto zobowiązana do zapłacenia na rzecz pokrzywdzonego 35.000 zł, tytułem częściowego naprawienia szkody. Po zapłaceniu odszkodowania pokrzywdzonemu, sprawczyni wypadku wystąpiła do sądu z pozwem przeciwko zakładowi ubezpieczeń żądając zwrotu sumy zapłaconej poszkodowanemu. Jako podstawę roszczenia wskazała umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC).

Ocena prawna

Sąd Rejonowy orzekający jako sąd pierwszej instancji oddalił powództwo powołując się na wcześniejsze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 21 grudnia 2006 r. (III CZP 129/06) oraz w postanowieniu z dnia 6 marca 2008 r. (III KK 345/07). Za oddaleniem powództwa przemawia zdaniem Sądu Rejonowego fakt, że obowiązek zapłaty odszkodowania do rąk pokrzywdzonego pełni funkcję kary. Umowa ubezpieczenia nie może zatem chronić sprawcy wypadku przed obowiązkiem zapłaty, bo mogłoby to prowadzić do „naruszenia spójności wyroku karnego.”

We wspomnianej wyżej uchwale z dnia 13 lipca 2011 r. Sąd Najwyższy inaczej zinterpretował przepisy:

„Sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 w związku z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela – na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów – zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego.”

W uzasadnieniu uchwały z dnia 13 lipca 2011 r. Sąd Najwyższy powołał się na generalną zasadę, zgodnie z którą zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odszkodowania. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Z żadnego z przepisów prawa nie wynika wykluczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w wypadku, w którym obowiązek naprawienia szkody orzeczony został jako środek karny (obowiązek naprawienia szkody lub nawiązka).

Sąd Najwyższy zwrócił także uwagę na fakt, że jeżeli środek taki został orzeczony, powinnością skazanego jest jego wykonanie. Zatem nie może on żądać, aby inny podmiot za niego to uczynił. W szczególności skazany za spowodowanie wypadku nie może występować z roszczeniem o odszkodowanie w tym zakresie, jeżeli wcześniej nie zapłacił pokrzywdzonemu wymaganej sumy.

Co to oznacza w praktyce?

Osoby skazane za spowodowanie wypadku mogą zwracać się do swoich ubezpieczycieli z roszczeniem o zwrot sum zapłaconych pokrzywdzonym na mocy wyroku sadu wydanego w sprawie karnej. Powołana wyżej uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. zmienia dotychczas przyjmowany przez Sąd Najwyższy sposób interpretacji przepisów, dlatego trudno w tej chwili przewidzieć czy wersja korzystna dla sprawców zostanie uznana za powszechnie obowiazującą.

Zgłoś swoją sprawę

Powrót do artykułów

Czy sprawca wypadku płaci odszkodowanie z własnej kieszeni?

Sprawca wypadku komunikacyjnego (art. 177 kk) powinien liczyć się z konsekwencjami finansowymi swojego zachowania. Jak wcześniej pisałem, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) nie zawsze chroni przed obowiązkiem zapłaty odszkodowania. Tematem dzisiejszego artykułu jest obowiązek częściowego naprawienia szkody oraz nawiązka, których dotyczy uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. (Sygn. akt III CZP 31/11).

Okoliczności sprawy

Rozpoznawana przez Sąd Najwyższy sprawa dotyczyła kobiety skazanej za przestępstwo spowodowania wypadku komunikacyjnego (art. 177 kk), której wymierzono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem. Oskarżona została ponadto zobowiązana do zapłacenia na rzecz pokrzywdzonego 35.000 zł, tytułem częściowego naprawienia szkody. Po zapłaceniu odszkodowania pokrzywdzonemu, sprawczyni wypadku wystąpiła do sądu z pozwem przeciwko zakładowi ubezpieczeń żądając zwrotu sumy zapłaconej poszkodowanemu. Jako podstawę roszczenia wskazała umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC).

Ocena prawna

Sąd Rejonowy orzekający jako sąd pierwszej instancji oddalił powództwo powołując się na wcześniejsze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 21 grudnia 2006 r. (III CZP 129/06) oraz w postanowieniu z dnia 6 marca 2008 r. (III KK 345/07). Za oddaleniem powództwa przemawia zdaniem Sądu Rejonowego fakt, że obowiązek zapłaty odszkodowania do rąk pokrzywdzonego pełni funkcję kary. Umowa ubezpieczenia nie może zatem chronić sprawcy wypadku przed obowiązkiem zapłaty, bo mogłoby to prowadzić do „naruszenia spójności wyroku karnego.”

We wspomnianej wyżej uchwale z dnia 13 lipca 2011 r. Sąd Najwyższy inaczej zinterpretował przepisy:

„Sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 w związku z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela – na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów – zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego.”

W uzasadnieniu uchwały z dnia 13 lipca 2011 r. Sąd Najwyższy powołał się na generalną zasadę, zgodnie z którą zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odszkodowania. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Z żadnego z przepisów prawa nie wynika wykluczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w wypadku, w którym obowiązek naprawienia szkody orzeczony został jako środek karny (obowiązek naprawienia szkody lub nawiązka).

Sąd Najwyższy zwrócił także uwagę na fakt, że jeżeli środek taki został orzeczony, powinnością skazanego jest jego wykonanie. Zatem nie może on żądać, aby inny podmiot za niego to uczynił. W szczególności skazany za spowodowanie wypadku nie może występować z roszczeniem o odszkodowanie w tym zakresie, jeżeli wcześniej nie zapłacił pokrzywdzonemu wymaganej sumy.

Co to oznacza w praktyce?

Osoby skazane za spowodowanie wypadku mogą zwracać się do swoich ubezpieczycieli z roszczeniem o zwrot sum zapłaconych pokrzywdzonym na mocy wyroku sadu wydanego w sprawie karnej. Powołana wyżej uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r. zmienia dotychczas przyjmowany przez Sąd Najwyższy sposób interpretacji przepisów, dlatego trudno w tej chwili przewidzieć czy wersja korzystna dla sprawców zostanie uznana za powszechnie obowiazującą.