Artykuły
bg

Artykuły

Aktualności Odszkodowania Wypadki komunikacyjne Zdaniem sądu
Powrót

Czy przyczynienie do wypadku zawsze powoduje zmniejszenie odszkodowania?

adwokat 08-05-2012, ostatnia aktualizacja 25-09-2012 08:48

Odpowiedź na pytanie kto ponosi winę za spowodowanie wypadku drogowego przesądza nie tylko o odpowiedzialności karnej sprawcy. Ustalenie winy w procesie karnym jest istotne także z punktu widzenia prawa cywilnego, ponieważ wyrok skazujący sprawcę wypadku jest wiążący dla sądu orzekającego w sprawie o odszkodowanie.

W najprostszej sytuacji, wyłączną winę za wypadek ponosi jedna osoba np. kierujący pojazdem. Osoba lub osoby pokrzywdzone moją prawo do pełnego odszkodowania. Zdarzają się jednak wypadki, w których każdy z uczestników w jakiś sposób naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i swoim zachowaniem przyczynił się do powstania szkody.

Przyczynienie poszkodowanego do powstania szkody może spowodować zmniejszenie odszkodowania. Sprawca, lub częściej firma ubezpieczeniowa odpowiedzialna za szkodę z tytułu umowy ubezpieczenia OC, wypłaci zmniejszoną sumę, proporcjonalnie do stopnia przyczynienia poszkodowanego (art. 362 KC).

Przyczynienie poszkodowanego nie zawsze jednak oznacza zmniejszenie odszkodowania. Sąd może przyznać odszkodowanie w pełnej wysokości, nawet jeśli poszkodowany ponosi winę za spowodowanie wypadku, w szczególności gdy stopień przyczynienia nie był znaczący.

Wykładnię art. 362 KC wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. (IV CSK 241/09), który został wydany w sprawie  zadośćuczynienia, odszkodowania, renty skapitalizowanej i renty na przyszłość z tytułu naprawienia szkody i krzywdy, doznanych przez powoda w wypadku drogowym w dniu 18 lipca 2002 r.

Teza wyroku brzmi:

Ustalenie przyczynienia się poszkodowanego nie nakłada na sąd obowiązku zmniejszenia odszkodowania, ani nie przesądza o stopniu tego zmniejszenia.

Dalej w uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnił:

Ustalenie przyczynienia jest warunkiem wstępnym, od którego w ogóle zależy możliwość rozważania zmniejszenia odszkodowania, i warunkiem koniecznym, lecz niewystarczającym, gdyż samo przyczynienie nie przesądza zmniejszenia obowiązku szkody, a ponadto – stopień przyczynienia nie jest bezpośrednim wyznacznikiem zakresu tego zmniejszenia. Decyzja o obniżeniu odszkodowania jest uprawnieniem sądu, a rozważenie wszystkich okoliczności in casu , w wyniku oceny konkretnej i zindywidualizowanej – jest jego powinnością. Do okoliczności, o których mowa w art. 362 KC, zaliczają się – między innymi – wina lub nieprawidłowość zachowania poszkodowanego, porównanie stopnia winy obu stron, rozmiar doznanej krzywdy i ewentualne szczególne okoliczności danego przypadku, a więc zarówno czynniki subiektywne, jak i obiektywne.

Praktyka firm ubezpieczeniowych przy ustalaniu odszkodowań z OC, odbiega od wytycznych Sądu Najwyższego, co często prowadzi do zaniżenia odszkodowania. Likwidacja szkody ogranicza się do ustalenia, czy poszkodowany przyczynił się do wypadku, a jeśli tak to w jakim stopniu. Z reguły pomijane są pozostał okoliczności, tj. porównanie stopnia winy obu stron, rozmiar doznanej krzywdy oraz inne okoliczności wypadku, o których mówi art. 362 KC.

 

Zgłoś swoją sprawę:
Formularz kontaktowy

Zgłoś swoją sprawę

Powrót do artykułów

Czy przyczynienie do wypadku zawsze powoduje zmniejszenie odszkodowania?

Odpowiedź na pytanie kto ponosi winę za spowodowanie wypadku drogowego przesądza nie tylko o odpowiedzialności karnej sprawcy. Ustalenie winy w procesie karnym jest istotne także z punktu widzenia prawa cywilnego, ponieważ wyrok skazujący sprawcę wypadku jest wiążący dla sądu orzekającego w sprawie o odszkodowanie.

W najprostszej sytuacji, wyłączną winę za wypadek ponosi jedna osoba np. kierujący pojazdem. Osoba lub osoby pokrzywdzone moją prawo do pełnego odszkodowania. Zdarzają się jednak wypadki, w których każdy z uczestników w jakiś sposób naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i swoim zachowaniem przyczynił się do powstania szkody.

Przyczynienie poszkodowanego do powstania szkody może spowodować zmniejszenie odszkodowania. Sprawca, lub częściej firma ubezpieczeniowa odpowiedzialna za szkodę z tytułu umowy ubezpieczenia OC, wypłaci zmniejszoną sumę, proporcjonalnie do stopnia przyczynienia poszkodowanego (art. 362 KC).

Przyczynienie poszkodowanego nie zawsze jednak oznacza zmniejszenie odszkodowania. Sąd może przyznać odszkodowanie w pełnej wysokości, nawet jeśli poszkodowany ponosi winę za spowodowanie wypadku, w szczególności gdy stopień przyczynienia nie był znaczący.

Wykładnię art. 362 KC wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. (IV CSK 241/09), który został wydany w sprawie  zadośćuczynienia, odszkodowania, renty skapitalizowanej i renty na przyszłość z tytułu naprawienia szkody i krzywdy, doznanych przez powoda w wypadku drogowym w dniu 18 lipca 2002 r.

Teza wyroku brzmi:

Ustalenie przyczynienia się poszkodowanego nie nakłada na sąd obowiązku zmniejszenia odszkodowania, ani nie przesądza o stopniu tego zmniejszenia.

Dalej w uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnił:

Ustalenie przyczynienia jest warunkiem wstępnym, od którego w ogóle zależy możliwość rozważania zmniejszenia odszkodowania, i warunkiem koniecznym, lecz niewystarczającym, gdyż samo przyczynienie nie przesądza zmniejszenia obowiązku szkody, a ponadto – stopień przyczynienia nie jest bezpośrednim wyznacznikiem zakresu tego zmniejszenia. Decyzja o obniżeniu odszkodowania jest uprawnieniem sądu, a rozważenie wszystkich okoliczności in casu , w wyniku oceny konkretnej i zindywidualizowanej – jest jego powinnością. Do okoliczności, o których mowa w art. 362 KC, zaliczają się – między innymi – wina lub nieprawidłowość zachowania poszkodowanego, porównanie stopnia winy obu stron, rozmiar doznanej krzywdy i ewentualne szczególne okoliczności danego przypadku, a więc zarówno czynniki subiektywne, jak i obiektywne.

Praktyka firm ubezpieczeniowych przy ustalaniu odszkodowań z OC, odbiega od wytycznych Sądu Najwyższego, co często prowadzi do zaniżenia odszkodowania. Likwidacja szkody ogranicza się do ustalenia, czy poszkodowany przyczynił się do wypadku, a jeśli tak to w jakim stopniu. Z reguły pomijane są pozostał okoliczności, tj. porównanie stopnia winy obu stron, rozmiar doznanej krzywdy oraz inne okoliczności wypadku, o których mówi art. 362 KC.

 

Zgłoś swoją sprawę:
Formularz kontaktowy